Milletvekili Meşhur Memmedov, “Avrupada doğal kaynaklarımızla bağlı faaliyetlerimizi genişletmek hem bizim, hem de ortaklarımız için zaruridir”
Ülker Piriyeva – Azerbaycan
Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Meşhur Memmedov, “Avrupada doğal kaynaklarımızla bağlı faaliyetlerimizi genişletmek hem bizim, hem de ortaklarımız için zaruridir” diye – tarihe not düştü.
Milletvekili Meşhur Memmedov, “Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Bakü Enerji Haftası kapsamında düzenlenen 27. Uluslararası Hazar Petrol ve Gaz Fuarı’nın açılış töreninde yaptığı konuşma, bunu bir kez daha kanıtladı ki, evet, bugün Azerbaycan hem bölgenin hem Avrupa’nın enerji güvenliğinin sağlanmasında, hem de küresel enerji piyasasının sağlanmasında önemmli rol oynayan bir ülkedir. Böylece, bağımsızlık yıllarında Azerbaycan enerji güvenliğine yatırım yapmış, iç piyasanın ihtiyaçlarını tam olarak karşılamış ve ülkenin enerji güvenliğinde giderek daha önemli bir rol oynamaktadır. Hazar Petrol ve Gaz Fuarı’nın düzenlenmesi de yatırım çekmek açısından önemliydi. Bu konferansın ilk yılından itibaren Azerbaycan kendisinin dünyaya açık olduğunu gösterebilmiştir. Geçen yüzyılın sonunda Azerbaycan’dan Gürcistan’ın Karadeniz’deki Supsa limanına giden ilk petrol boru hattının açıldığını belirtelim. Evet, bu sayede Azerbaycan ihracata başlayabildi ve birçok ülkenin ihtiyacını karşıladı. Aynı zamanda ülkemiz ortaklarıyla birlikte dünyanın en büyük gaz sahalarından biri olan Şahdeniz sahası başta olmak üzere gaz sahalarını keşfetmeye başlamıştır. Ayrıca 2006 yılında Hazar Denizi’ni Akdeniz’e bağlayan Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattının yapımı tamamlanmıştır. Artık bu boru hattı ve diğer ihracat boru hatları kesintisiz olarak işletilmektedir. Günümüzde uluslararası işbirliği alanı haline gelen Hazar Havzası, zengin hidrokarbon kaynakları nedeniyle bir dizi küresel enerji projesinin uygulama merkezi haline gelmiştir. Bu açıdan Hazar Denizi’nin Azerbaycan kesiminde yer alan Şahdeniz sahası özel bir öneme sahiptir. Azerbaycan devleti yıllar önce “Yüzyılın Sözleşmesi”ni imzalayarak Hazar Denizi’ni yabancı yatırımlara açtı ve ülkemizin başarılı ekonomik kalkınmasını sağladı. Bu anlaşmaya “XX. Yüzyılın Anlaşması” adı verildi ve aynı zamanda Güney Gaz Koridoru projesi XXI yüzyılın en büyük enerji projesidir. Evet, Avrupa kıtasındaki doğal kaynak faaliyetlerimizi genişletmek hem bizim hem de ortaklarımız için önemlidir. Güney Gaz Koridoru’nun gurur duyabileceğimiz bir proje olduğunu belirtelim. Proje Şah Deniz gaz kondensat sahasındaki üretimi artırmaya izin veriyor ve Azerbaycan bir yıl beş aydır gaz taşımak için yeni modern altyapıyı kullanıyor. Geçen yıl ülkemiz 22 milyar metreküp doğalgaz ihraç etti. Bu yıl bu rakamın 24 milyar metreküpe ulaşması bekleniyor. Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hattı 2007 yılında işletmeye alınmıştır.” – Dedi.
Milletvekili Meşhur Memmedov, “Azerbaycan gazı ilk kez Türkiye ve Gürcistan’ın bölgesel pazarlarına taşınmaya başlandı. Şah Deniz-2, TANAP ve TAP Azerbaycan için eşsiz ve yeri doldurulamaz projelerdir ve önümüzdeki on yıllar boyunca ulusal, ekonomik ve siyasi çıkarlarımızı güvence altına alacağız. Azerbaycan bu projelerde ve uluslararası işbirliğinde liderliği üstlenmiştir. Azerbaycan’dan kardeş Türkiye’ye Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’nın (TANAP) hizmete açılmasından bu yana (30 Haziran 2018’den bu yana) 10 milyar metreküpten fazla doğalgaz sevk edildi. Böylece Türkiye’ye boru hattı üzerinden teslimatın ilk yılında (30 Haziran 2018 – 30 Haziran 2019) 2 milyar metreküp, ikinci yıl (30 Haziran 2019 – 30 Haziran 2020) 4 milyar mmetreküp gaz taşındı ve üçüncü yılda (30 Haziran 2020 – 30 Haziran 2021) bu rakam 6 milyard metreküp oldu. Önümüzdeki yıllarda boru hattı Türkiye’ye yılda 6 milyard metreküp hacminde Hazar Denizi’nin Azerbaycan sektöründeki Şah Deniz sahasında üretilen gaz taşınacak.
Geçen yıl 30 Haziran itibarıyla bu rakam 12 milyard metreküptü. TANAP’ın mevcut kapasitesi 16 milyard metreküptür. Boru hattının kapasitesi gelecekte 31 milyard metreküpe kadar arttırılabilir. TANAP boru hattı, Güney Gaz Koridoru’nun merkezi bir unsurudur. Bu boru hattı ile Azerbaycan gazının bir kısmı Türkiye’ye, bir kısmı da Trans-Adriyatik Boru Hattı ile Türkiye-Yunanistan sınırına Avrupa’ya taşınmaktadır. Güney Gaz Koridoru’nun Avrupa’nın enerji güvenliğini sağlamadaki rolü çok büyüktür. Avrupa’nın enerji egemenliği konusu özellikle son yıllarda önemli ölçüde gündeme geldi. “Eski Kıta” sistematik olarak enerji tüketim kanallarını çeşitlendirmek için çalışıyor. Azerbaycan gazının Avrupalı tüketicilere ulaştırılması da bu stratejinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Ülkemize verilen önem sadece hidrokarbon rezervleri ile ilgili değildir. Gaz Avrupa’ya başka yerlerden teslim edilebilir. Bu öncelikle Azerbaycan’ın güvenilir bir ortak statüsünden ve ona verilen önemin bir göstergesinden kaynaklanmaktadır. Güney Gaz Koridoru’nun tamamlanması dış ticaret ilişkilerinin genişlemesine büyük katkı sağlayacaktır. Güney Gaz Koridoru Danışma Kurulu’nun her yıl Şubat ayında Bakü’de gerçekleştirdiği yıllık toplantısı bu ekip çalışmasının açık bir örneğidir. Bu, yıl 4 Şubat’ta Güney Gaz Koridoru Danışma Konseyi’nin yıllık toplantısında belli oldu ki, planlarımızın çoğu uygulandı ve Güney Gaz Koridoru artık faaliyete geçti. Enerji projelerinin de yerli kalkınmamız için çok önemli olduğunu belirtelim. Evet, enerji faktörü, enerji diplomasisi ve tüm projeler ülkemizin ekonomik potansiyelini güçlendiriyor. Petrol ve gaz sektöründen elde edilen gelirler, ekonomimizin petrol dışı sektörüne yönlendirilmektedir. Bu yılın Ocak-Nisan döneminde gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 7,2 arttı. Petrol dışı sektördeki büyüme yüzde 11,5 ve petrol dışı sanayideki büyüme yüzde 15’ten fazla oldu. Bugün bağımsız Azerbaycan ekonomik, sosyal, siyasi ve kültürel gelişiminde tarihi bir dönüm noktası yaşıyor. Bu dönemde ülkede uygulanan amaca yönelik sosyo-ekonomik reformlar, ülke ekonomisinin güçlenmesini ve modernleşmesini sağlamıştır. Son 18 yılda ülke ekonomisi dinamik kalkınma temelinde üç kattan fazla büyümüş, güçlü bir sosyo-ekonomik altyapı oluşturulmuş ve pozitif demografik büyüme bağlamında yoksulluk seviyesi önemli ölçüde azalmıştır ve ülke üst orta gelirli ülkeler grubunda güçlenmiştir.
Yazıyı hazırlarken Türkiye basınında yer alan ekonomi ile ilgili haberlere de göz attığımı belirteyim. Aralık 2020’de Azerbaycan, Türkiye’ye 1.102 milyon metreküp doğalgaz ihraç etmiştir. Bu, Türkiye Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun raporunda belirtilmiştir.
Artan ekonomik gücün, Azerbaycan’ın Güney Kafkasya ve çevre bölgelerin ekonomilerini değiştirebilecek büyük projelerin başlatıcısı olmasını sağladığını belirtmek isterim. Ülkemiz, bölge ekonomisinin lokomotifi olarak enerji güvenliğinde dünyanın güvenilir ortaklarından biri haline gelmiştir. Bütün bunlar Azerbaycan’ın bölgedeki ekonomik rolünü artırdı ve dış etkilere karşı direnci için sağlam bir temel oluşturdu.
Kısacası geçmiş yıllarda gerçekleştirilen reformlar sayesinde ülkenin sosyo-ekonomik potansiyelinin ve ekonominin dış tesirlere karşı direncinin arttığını belirtmek isterim. Evet, bugün Azerbaycan diğer ülkeler için şimdiden önemli tranzit fırsatları sunuyor.” – Diye not düştü.